حمایت های پایه حیات را چگونه انجام دهیم؟ (۱)

سبزوار نیوز ، آموزش شهروندی / 

الفبای احیاء :

همچنانکه می دانیم اکسیژن برای حیات انسان ضروری است. این
ضرورت در تمام سلولهای بدن بخصوص در سلولهای مغزی است. چون اگر به سلولهای مغزی
فقط چند دقیقه اکسیژن نرسد موجب مرگ سلولهای مغزی می گردد . البته سایر سلولهای
بدن هم به اکسیژن حساس هستند ولی نه به شدت سلولهای مغزی. در هر صورت اکسیژن از
طریق تنفس وارد بدن میشود و از طریق جریان خون به همه جای بدن می رسد اگر تنفس یا
گردش خون مختل باشد باید فرآیندی به نام احیاء رابرای تامین اکسیژن بدن انجام داد.

این فرآیند برپایه بررسی سه نکته مهم زیر استوار
است :

وضعیت راه
هوایی

چگونگی
تنفس

وضعیت گردش خون

البته اقدامات اولیه حفظ حیات جزعی از احیاء پیشرفته بوده،
طی آن به ناجی آموخته می شود بدون نیاز به هیچ وسیله ای وتنها با دست خالی  عدم هوشیاری را تشخیص داده، راه هوایی را باز
کند و تنفس کافی را تعیین و در صورت عدم وجود گردش خون موثر که با نداشتن تنفس
تعیین می شود ، با فشار بر قفسه سینه ( بجای ماساژ قلبی)گردش خون را برقرار سازد.
چون ارزیابی وجود نبض بیمار برای افراد غیر حرفه ای توصیه نمی شود ،و تنها در صورت
غیر پاسخگو بودن و نداشتن تنفس به عنوان ایست قلبی – تنفسی
اقدامات آغاز می گردد.  به مجموعه اقدامات
فوق عملیات اولیه حفظ حیات (BLS)گویند.

مراحل
مختلف اقدامات حیاتی پایه (   : (BLS

البته به محض رسیدن به بالین فردی که در یک
مکانی افتاده است پس از ارزیابی صحنه حادثه و برقراری امنیت به ارزیابی بیمار
پرداخته می شود که شامل اجزای زیر است :

•ارزیابی سطح هوشیاری و تعیین غیر پاسخگو بودن و چک کردن
ظاهری عدم وجود تنفس

• تماس گرفتن سریع با سیستم اورژانس

• دادن وضعیت مناسب به بیمار

•  استفاده از AED(دفیبریلاتور
خودکار خارجی)در صورت دسترسی به آن

•برقراری گردش خون با انجام فشردن قفسه سینه

• باز کردن
راه هوایی و برقراری تنفس بصورت تنفس دهان به دهان و …

•
ارزیابی مجدد وضعیت مصدوم و تکرار اقدامات

اهمیت بررسی مجدد در ارزیابی صحنه حادثه  :

تشخیص عوامل خطر حاضر (بالفعل) و بالقوه در
صحنه حادثه

تشخیص علل احتمالی منجر به وضعیت فعلی بیمار

nارزیابی بیمار

 درنظر
گرفتن احتیاطات ضروری در زمینه جداسازی ترشحات بدن

تشخیص غیر پاسخگو بودن مصدوم :

 اگر
فرد زیر یکسال باشد با زدن ضربه خفیف به کف پای شیرخوار غیر پاسخگو بودن را بررسی
و در موارد بالای یکسال اگر فرد به تحریک با صدای بلند پاسخ ندهد غیرپاسخگو خواهد
بود. همچنین با ملاحظه سریع در مورد وجود تنفس در این فاصله انجام شود. بدیهی است
این اقدام خیلی سریع باید انجام شود .

مطلع کردن سیستم  ۱۱۵

اگر فرد حادثه دیده بی هوش است
بایستی بلافاصله اورژانس ۱۱۵ را در جریان گذاشت.

برای تماس با اورژانس از افراد ناظر کمک
بخواهید. اگر تنها هستید قبل از هر اقدامی بایستی ۱۱۵ را در جریان حادثه  بگذارید.

اگر یک نفری بر بالین بیمار بیهوش هستیم، اول
احیاء و یا اول اطلاع به سیستم اورژانس؟

nچنانچه
فرد بیهوش بالغ (بالای ۸ سال) می باشد: اول اطلاع به سیستم اورژانس (جهت دسترسی
زودتر به دفیبریلاتور)

nچنانچه
فرد بیهوش، کودک (زیر ۸ سال) و یا شیرخوار می باشد: اول دو دقیقه احیاء، سپس اطلاع
به سیستم اورژانس.

تغییر موقعیت برای بیمار
:

دو نکته مهم :

دادن پوزیشن مناسب به بیمار (یک نفر)

•مصدوم
را به پشت روی یک سطح صاف و سفت قرار دهید.

•هنگام
تغییر پوزیشن بیمار، به ثابت بودن ستون فقرات و مهره های گردن توجه گردد.و مصدوم را با
کوچکترین حرکت برای ستون فقرات به موقعیت مناسب برگردانید.

 ارزیابی تنفس بیمار:

بررسی وضعیت تنفسی بیمار باید براساس اطلاعات
جدید در همان لحظه برخورد با بیمار انجام شود اگر بیمار دارای تنفس نیست که
اقدامات بعدی انجام می شود ولی اگر تنفس دارد :

بیمار هوشیار نیست ولی تنفس دارد:
در این شرایط بیماری است که پاسخگو نبود ولی دارای تنفس خوب و موثر بوده یعنی هم
تعداد تنفس و هم عمق تنفس خوبی دارد لذا در این صورت با توجه به اینکه ممکن است
برای بیمار احتمال برگشت محتویات داخل معده به راه هوایی پیش بیاید باید از اقدامی
استفاده کرد که احتمال بروز این مورد کاهش یابد. لازم به توضیح است که این مانور
برای کاهش احتمال ورود محتویات سیتم گوارش به راه هوایی انجام می شود لذا باید پس
از انجام این مانور به وجود تنفس در بیمار اطمینان داشت و در صورتی که پس از انجام
این کار در بررسی تنفس بیمار مشهود نبود باید با تغییر سروگردن نسبت به برقراری
راه هوایی و ادامه تنفس اقدام ودر صورتیکه تنفس برقرار نشد ناچاراً بیمار به همان
وضعیت قبلی برگردانده میشود.در ضمن نیز اگر تنفس بیمار برقرار بود با جابجایی
مناسب پای بیمار یک وضعیت پایدار برای وی فراهم تا در ادامه بیمار بصورت دمر قرار
نگیرد چراکه ممکن است در این صورت راه هوایی بسته و حتی تنفس بیمار قطع و یا با
انجام تنفس مواد اضافی در سطح زمین وارد راه هوایی بیمار گردد.

وضعیت ریکاوری یا به خود آیی :

برای انجام این مانور در کنا بیمار نشسته و یک
بازوی بیمار را بصورت زاویه قائمه در آورده و سپس پشت دست دیگر را در روی گونه فرد
قرار داده و با گرفتن دست و زانوی فرد او را به موقعیت پهلو در می آوریم واینکه
بیمار را به کدام پهلو برگردانیم در تمامی افراد تفاوتی ندارد و به سمتی که برای
ما راحتتر است برمی گردانیم ولی درخانم های باردار بالای ۵ ماه لازم است حتماً به
پهلو چپ باشد و این توصیه حتی در خانم های باردار بالای ۵ ماه بدون هیچ حادثه و در
موقع استراحت معمول نیز به سمت پهلوی چپ توصیه می شود.

 شرایط لازم برای این مانور:

بیماری
که تروما برای او مطرح نمی باشد.

 تنفس او تعداد و عمق کافی دارد.

اگر بیمار هوشیار نیست و در بررسی سریع ظاهری تنفس
نیز ندارد:

دهان بیمار را با استفاده از تکنیک انگشتان
متقاطع باز کرده و اگر چیزی داخل دهان بیمار بود با حرکت جارویی انگشتان آن را
خارج می نماییم.البته بیاد داشته باشیم که اگر دهان بیمار به هر دلیل بسته بود سعی
در بازکردن با اعمال فشار برای وی نکرده و بهتر است است با سایر اقدامات ارزیابی
انجام شود.وحتی از اقدام بازکردن دهان صرفنظر کنیم.وبلافاصله بدون تلف کردن وقت
فشردن قفسه سینه را آغاز کنیم. البته برای افراد غیر حرفه ای توصیه برای ارزیابی
نبض وجود ندارد و به محض مشاهده بیمار غیر پاسخگو که تنفس ظاهری هم ندارد فشردن
قفسه سینه را آغاز کنید.

ادامه
دارد……

نویسنده : مسلم فائق نیا کارشناس فوریتهای
پزشکی مرکز مدیریت حوادث و فوریتهای پزشکی سبزوار