سبزوار میزبان گردشگران نوروزی

به گزارش سبزوار نیوز، شهرستان سبزوار با قدمتی بیش از هفت هزار
سال و در مسیر جاده ابریشم قرار دارد. براساس مستندات تاریخی این شهرستان مظهر
تمدنی سامان پارت محسوب می شود.در گذشته آن را سیبویه، سبزه زار و بیهق نیز می
نامیدند. قرار گیری این شهرستان در مسیر جاده ابریشم سبزوار را در موقعیت
استراتژیک مهمی قرار داده است.این منطقه در گذشته مرکز حکومت در دوران هخامنشیان،
ساسانیان و اشکانیان بوده است. شخصیتهای برجسته ای همچون حاج ملاهادی سبزواری،
ابوالفضل بیهقی، ابوالحسن علی بن زید بیهقی، ملاحسین واعظ کاشفی، سیدعبدالاعلی
موسوی سبزواری، استاد محمدتقی شریعتی و دکتر علی شریعتی از این خطه به عرصه دین و
فرهنگ ایران زمین پاگذاشتند.

سبزوار که ازآن به عنوان شهر آیین های
نستوه یاد می کنند با ۹۰۰ اثر تاریخی و فرهنگی شناسایی شده، دهها بقعه متبرک و
دیگر جاذبه های گردشگری در فاصله ۲۳۷ کیلومتری غرب مشهد و حاشیه جاده های اصلی
تهران- مشهد، بجنورد- کاشمر، جاده ترانزیتی سبزوار- قوچان و نیز در مسیر جاده
تاریخی ابریشم قرار دارد.

بناهای تاریخی و فرهنگی شهرستان سبزوار
شامل آثاری از جمله اماکن مذهبی، آرامگاههای مفاخر و مشاهیر، خانه های قدیمی،
کاروانسراها، محوطه های تاریخی و باستانی است.

**مقبره ملا هادی سبزواری

این آرامگاه در ضلع جنوب غربی فلکه کارگر
واقع شده که به دستور یوسف مستوفی الممالک ساخته شده است. در گذشته ها بر روی این
آرامگاه صندوق چوبی سبز رنگی قرار داشت ولی اکنون به سنگ مرمر سفید مبدل گردیده و
تمام بنای این آرامگاه آجری و مساحت زیر بنای آن ۳۷۰ مترمربع است. سقف گنبد و چهار
ایوان آن نیز در سالهای اخیر آیینه کاری شده است.
در محوطه این مکان از نزدیکان حکیم همچون ملامحمد سبزواری فرزند ارشدش و
حاج شیخ ولی الله اسراری و تنی چند از علما و بزرگان دفن شده اند.

** آرامگاه
کاشفی

از آرامگاه اسرار تا بنای یادمان ملا حسین
واعظ کاشفی در خیابان شهدای سبزوار راهی نیست بنایی که تلفیقی از معماری کهن
ایرانی با اسلوب جدید است. این آرامگاه متعلق به مولانا کمال الدین مشهور به واعظ
سبزواری متوفی به سال ۹۱۰ هجری قمری است. وی از فضلای نامی اواخر عهد تیموری بود
که با سلطان حسین میرزا بایقرا و امیرعلی شیر نوایی معاصر بوده است.اثر معروف روضه الشهدا متلق به این شخصیت بزرگ است که
در آن روضه های عاشورا و ماه محرم گردآوری شده است و سال ها بر بالای منابر خوانده
می شد.

** کاروانسرای
تاریخی فرامرزخان

این بنا در جبهه غربی میدان کارگر سبزوار
قرار دارد. رباط کانون از نوع کاروانسراهای چهار ایوانی است که به استناد وقفنامه
موجود در سال ۱۲۹۱ هجری قمری توسط حاج فرامرزخان سبزواری جهت استفاده زوار حضرت
امام رضا(ع) در کنار شاهراه خراسان ساخته شده است.

ورودی این رباط از بخش جنوبی و از طریق یک
هشتی به ایوان جنوبی منتهی می شود. صحن رباط روباز بوده و علاوه بر چهار ایوان
اصلی غرفه هایی نیز مشرف به صحن ساخته شده است.

در انتهای غرفه ها حجره هایی تعبیه شده که
در پشت اتاق شمالی، شرقی و غربی سالنهای طویل جهت مال بند یا طویله در نظر گرفته
شده است. در حال حاضر موزه های مردمشناسی، وقف و شهدا سبزوار در همین مکان دایر
است.

* مسجد
جامع

بنای مسجد جامع سبزوار که به حدود نیمه دوم
قرن هشتم هجری می رسد به دست خواجه علی موید حاکم سربداری ساخته شده است. مساحت
این مسجد که در ضلع جنوبی خیابان بیهق سبزوار تقریبا روبروی امام زاده یحیی قرار
گرفته چهار هزار مترمربع شامل ۲۸۳۵ مترمربع زیربنا و ۱۱۶۵ مترمربع فضا و محوطه است.

این مسجد دو ایوان شمالی و جنوبی دارد که
تغییر نکرده و اصالت خود را حفظ کرده است. ایوان
جنوبی از بناهای دیگر مسجد زیباتر و مهمتر است. این ایوان با دو مناره آجری در ضلع
غربی و شرقی محوطه دو شبستان و مسجد واقع شده، ایوان شمالی نیز آجری است و ۱۴ متر
ارتفاع دارد و دو مناره کوتاه و کوچک بر بالای آن دیده می شود که در راهرو چپ و
راست این ایوان برای ورود و خروج استفاده می شود.
معروف است که شیخ خلیفه از بزرگان و مبارزان دوران مغول در این مسجد به دار آویخته
شده است.

 **بقعه امامزاده
یحیی بن موسی بن جعفر(ع)

امام زاده یحیی معروفترین زیارتگاه مذهبی
در سبزوار است که در مرکز شهر تقاطع خیابان بیهق و خیابان اسرار قرار گرفته است.
این بقعه متبرکه به احتمال قوی در قرن ششم هجری قمری ساخته شده و در آغاز بنایی
ساده داشته با چهار غرفه که بعدها به آن ایوان، مناره و اتاقهایی اضافه کرده اند.
داخل آن مزین به کاشیکاری، سنگ، آیینه و گچکاری است.

گنبد امامزاده ۱۴ متر بلندی دارد و ارتفاع
مناره های طرف ۲۹ متر است به علاوه دو مناره کوچک نیز در دو طرف گنبد وجود دارد و
همچنین در اطراف حرم عده ای از علمای ربانی و مومنین سبزوار دفن شده اند.

* *بقعه امامزاده شعیب بن موسی بن جعفر(ع)

در ضلع جنوبی خیابان طبرسی سبزوار بقعه
متبرکه امامزاده شعیب قرار دارد. در گذشته این محل گورستان عمومی و خارج از حصار و
باروی شهر بوده است. اکنون حرم این بقعه دارای چهار ایوان کوچک در چهار طرف آن
است. تمام دیواره حرم و ایوانها آیینه کاری شده و ضریح امام زاده در وسط قراردارد.
این ضریح بسیار زیبا از نقره ساخته شده و ستونهای آن مطلا می باشد. دو مناره و
گلدسته به بلندی ۲۵ متر یکی در شمال غربی و یکی در جنوب شرقی صحن این بقعه وجود
دارد.

بنای این مزار احتمالا مربوط به عهد صفوی
بوده و کار تمام بنا در داخل گنبد و ایوانها نوسازی است.

** حمام قدیمی قیصریه

قیصریه یکی از چندین حمام قدیمی موجود در
سبزوار می باشد که در کنار راسته بازار قدیم قرار دارد. این راسته اکنون تبدیل به
خیابان بیهق شده است.

این بنا در مجاورت بناهایی چون مدرسه
فخریه، سرای حقیران و محله کلاه فرنگی از چند سال پیش که عملکرد اصلی خود را از
دست داد متروک شده بود تا اینکه مالکین بنا با همکاری میراث فرهنگی سبزوار قسمتی
از آن را احیا کردند. این بنای متعلق به دوره قاجار در فهرست آثار ملی ایران به
ثبت رسیده است.

** بازارچه
سبزوار

شهر سبزوار به دلیل تجاری بودن دارای
بازارهای متعددی بوده است که در حال حاضر فقط بازار سرپوش و حاج زمان از آنها باقی
مانده است. این بازار در امتداد بازار حاج زمان بوده ولی به دلیل احداث خیابان
بیهق این دو بازار از همدیگر فاصله گرفته اند.
بازار سرپوش حدود ۱۴۰ متر طول و در مجموع ۹ مسیر ورودی و خروجی دارد که
چهار خروجی آن مربوط به خیابان اسرار و سه خروجی مربوط به سراهای دو در، پنبه ایها
و هاشم آبادی، یک خروجی به راسته قنادها و خروجی آخر که در واقع مسیر اصلی

بازار می باشد مربوط به خیابان بیهق می شود.

در حال حاضر بازار سر پوش حدود ۸۵ حجره و
مغازه دارد که اغلب به کار طلافروشی و پارچه فروشی مشغول هستند این مجموعه تاریخی
در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

** مصلای
تاریخی سبزوار

مصلای تاریخی سبزوار یکی از زیباترین ابنیه
بجا مانده از حکومت سربداران است. مردم سبزوار در این مکان که قدیمی ترین مصلای
تاریخی در خراسان رضوی است از دیر زمان نمازهای عید و جمعه و نیز نماز استسقاء را
برگزار کرده اند. بنای کنونی که در ابتدای ورودی قبرستان شهر معروف به بهشت شهدا
قرار دارد از ابنیه عهد صفوی با زیربنای۲۴۲ متر است و فضایی در حدود یک هکتار در
اطراف آن قرار دارد.

سقف ۱۱ متری مصلا بسیار عالی و ماهرانه
ساخته شده و از لحاظ ظرافت، مهارت و زدن ضربی جناغی در سایر ابنیه خراسان کمتر
دیده می شود

** مسجد پامنار

مسجد پامنار در خیابان بیهق و در مرکز شهر سبزوار واقع است. بنابر قول
مشهور این مسجد به سال ۲۶۶ هجری قمری در زمان خلافت المتعمدبالله عباسی و به هنگام
امارت امیر احمدبن عبدالله خجستانی در خراسان بنا شده و پیش از این مسجد آدینه
بیهق نیز نامیده می شد.

در سال ۳۱۷ هجری قمری به وسیله امیر
ابوالفضل بازسازی شده است. این مسجد به همت پیرزنی مومنه و نیکوکار ساخته شده است.
مساحت فعلی مسجد پامنار۹۳۴ متر مربع است. مناره مسجد پامنار نیز در حال
حاضر پنج متر ارتفاع دارد و برفراز آن نیز کتیبه ای با خط کوفی وجود دارد.

** یخدانهای
قدیمی

شرایط آب و هوایی سبزوار به دلیل کویری
بودن منطقه و تابستانهای گرم مردم را نیازمند مصرف آب خنک می کردلذا به فکر ایجاد
بناهایی همچون، یخدان و آب انبار شدند. بر این اساس سبزوار دارای چندین مجموعه
یخدان بوده که در حال حاضر از کل آنها ۹ یخدان بطور پراکنده در حاشیه جنوب شهر
باقیمانده که در کنار جاده کمربندی تهران مشهد واقع هستند.

ویژگی معماری یخدانها طوری است که انبارهای
یخ پایین تر از سطح زمین واقع و در روی آن گنبد رفیع و ضخیمی از آجر وخشت گذاشته
شده است. این مجموعه متعلق به دوره قاجار در فهرست ملی ایران به ثبت رسیده است

**تپه باستانی دامغانی ها

این تپه در حاشیه جاده سبزوار مشهد و در
کنار آرامستان سبزوار واقع شده است. این محل دارای بیش از هفت هزار قدمت است و
آثار بدست آمده از این محل نشان از قدمت تمدنی چند هزار ساله دارد. کاووش های
مختلفی از سوی کارشناسان سازمان میراث فرهنگی در این محل انجام شده و آثار کشف شده
آن در محل موزه شهر سبزوار نگهداری می شود.

از جمله اشیای به نمایش گذاشته شده در موزه نفت سبزوار می‌توان
از تلمبه‌ها و پمپ‌های روغن و بنزین متعلق به دهه بیست، لوازم آزمایشگاهی، موتورهای
دیزلی، ماشین‌های آتش نشانی، پیمانه‌ها و… نام برد.