درباره روستای برغمد

همه چیز درباره روستای برغمد یکی از زیباترین روستاهای چهار فصلی است که از توابع پیراکوه شهرستان جوین می باشد، این روستا دارای قنات ها و چشمه سار های متعددی که زیبایی این روستا را دوچندان می کند.

این روستا دارای پنج مسجد می باشد که اطراف روستا را فراگرفته اند و مردم روستا لهجه شیرین برغمدی دارند.
مردم روستا که اکثرا کشاورز می باشند در زمین های زراعتی خود مشغول به کار می شوند.

طبیعت روستای برغمد

درباره روستای برغمد ، این روستا طبیعت زیبایی در چهارفصل خود دارد این روستا دارای درختان زیادی از جمله درختان چنار ، درختان سپیدار ، درختان گردو و بادام و … می باشد که بر زیبایی روستا افزوده است.

درباره روستای برغمد ، محصولات روستای برغمد

کشاورزان روستای برغمد معمولا محصولاتی از جمله :هندوانه، خربزه، لوبیا، عدس، ماش، نخود، بامجان، خیار و گوجه کاشت می شود.

ولی محصول اصلی زمین های روستا گردو بادام و انگور می باشد.

شیره انگوروسرکه ومویزانگورازمحصولات به دست آمده ازانگور می باشد،که اکثرمصرف محصولات مردم روستاهمین اقلام می باشد.

قنات های روستای برغمد

درباره روستای برغمد اینکه تعداد زیادی قنات دارد ، قنات تشکیل شده از آبی که ازبالاترین ارتفاعات منطقه به صورت افقی درزیرزمین مسیری راطی می کند. قنات ها باید به صورتی ساخته شود تا کارگران به راحتی بتوانند در آنرفت و آمد کنند و مسیرهایی که گرفته شده را باز کنند.ارتفاع قنات بیش از یک متر و عرض آن بین هفتاد سانتی متر تا یک متر می باشد.

به مکانی که آب ازقنات به زمین می رسد وراه خروج راازقنات پیدا می کند مظهر گفته می شود.چاه هایی که در بین راه قنات وجود دارد به تهویه قنات ها کمک زیادی کرده واکسیژن لازم برای کارگرانی که نخاله ها و پسماندهای داخل قنات را جمع آوری می کنند راتامین می کند.این چاه ها باید فواصل مشخصی داشته باشند اگرفاصله چاه ها از هم دور باشد کارگران هم از لحاظ خالی کردن ضایعات هم ازلحاظ تنفس به مشکل می خورند.
اگر قنات فشار کمی برای خروجی آب داشته باشداستخری برای جمع آوری آب ها در نظر می گیرند تابه صورت بهتری درزمین ها مورداستفاده قرارگیرد.

قنات های فعال

سر آو منده : در پایین روستای برغمد روبروی مسجد صاحب الزمان می باشد. ازقند پایین : جاده ازقند از روبروی جاده برغمد به سمت ازقند می باشد. آواژگاه ( عید گاه ) : اول جاده ورودی به برغمد جاده خاکی می باشد که به قنات اژگاه می پیوندد. سرآوقیتز آباد : در کنار دهداری و بیمارستان روستای برغمد می باشد.

قنات هایی که خشک شده و در صورت بارندگی دوباره احیا می شود:

سر آو شیبیشو : از سمت مصلی برغمد به سمت شمس آباد که در حرکت هستیم به این قنات می رسیم.
سرآو ریش نوا ( روشن آباد ) : وقتی از پایین روستای برغمد به سمت میان آباد در حرکتیم به این قنات برخورد می کنیم.
آو شصته خوانی و سر آو البرزا : این دوقنات در نزدیکی هم در شرق ازقند می باشند که هر دو خشک شده اند.

قنات الله آباد:

گردو : گردو همه ساله تابستان توسط اهالی برغمد و کسانی که در دشت قنات الله آباد باغ گردو دارند جمع آوری می شود جمع آوری به این صورت است که توسط چوب بلندی به نام ( یا ) بالای درخت رفته و توسط این چوب به جاهایی که دسترسی غیر ممکن است از این چوب استفاده می کنند

دیگر درختان روستا عبارتند از :

گوجه سبز
زرد آلو
آلو قرمز
انگور
انگور
انگور قرمز یا انگور سرخک
انگور قوره
توت
شاتوت
اِمبوروت : نوعی گلابی است که در تابستان تولید میشود که بزرگتر از گلابی است از این میوه برای انواع مربا ها استفاده می شود.
گلابی
بِه : برای مصارف مربا درست می شود.
انجیر : غالباً برای درست کردن مربا استفاده می شود و بسیار خوشمزه و شیرین می باشد.
انار : در این منطقه انار بسیار ترش و ملس می باشد و برای غذا های خود استفاده می کنند.
سیب ترش : این نوع میوه برای انواع مرباها استفاده می شود و بسیار خوش طعم و خوش مزه است

محصولات کشتی مزارع

الله آباد قنات­ها‌‌‌‌‍، چاهای آب و چشمه­
چقندر : هم برای مصرف در شب یلدا آبپز می شود و هم به کارخانه فرستاده می شود برای درست کردن قند و شکر و انواع مرکبات
کدو : فقط برای شب یلدا آبپز شده و مصرف می شود.
گندم
جو
لوبیا

در دشت ها و زمین های کشاورزی این قنات کشت می شود. راه های رسیدن به این قنات از چهار سمت ممکن است. این قنات دو چنار کهن سال دارد که قدمت آن در زمانهای گذشته و دهه های گذشته می باشد.

ویژگی های این قنات

ویژگی های این قنات که همه ساله برنامه های فرهنگی ورزشی بنی هاشم برغمد مانند:همایش پیاده روی برغمد،جشنواره بازی های بومی محلی،مسابقات الاغ سواری

محصولات کشتی مزارع الله آباد قنات­ها‌‌‌‌‍، چاهای آب و چشمه­

چغندر : هم برای مصرف در شب یلدا آبپز می شود و هم به کارخانه فرستاده می شود برای درست کردن قند و شکر و انواع مرکبات
کدو : فقط برای شب یلدا آبپز شده و مصرف می شود.
گندم
جو
لوبیا

در دشت ها و زمین های کشاورزی این قنات کشت می شود. راه های رسیدن به این قنات از چهار سمت ممکن است. این قنات دو چنار کهن سال دارد که قدمت آن در زمانهای گذشته و دهه های گذشته می باشد.

قنات سرآومنده

این قنات که به قنات میان ده مشهور است یکی از بی سابقه ترین قناتهای برغمد با ۳۰ حلقه چاه به طول ۳ کیلو متر میباشد. همانطور که از اسم آن پیداست قطعا مظهر قنات در زمانهای طولانی گذشته در وسط ده (میان ده) قرار داشته است. مسیر قنات که از پایین ده و حلقه چاه آخر میباشد شروع و پس از گذشته آن از وسط ده و عبور از حاشیه حمام بالا در نهایت به منبع فعلی لوله کشی آب به اتمام میرسد.

در به استناد است مالکان؛ قنات که از نزدیک داخل قنات را به منظور لایروبی مشاهده نموده اند.مسیر قنات خصوصاً نزدیک حمام بالا از جلوه بسیار زیبایی برخوردار است.زیرا به مرور زمان به تخریب و برداشت خاکهای ریزش شده حفره های بسیار زیبایی به ارتفاع ۵ متر ایجاد شده که چشم هر بیننده ای را به آن جلب و خیره نموده است.

این قنات تا قبل از لوله کشی آب روستا تنها منبع تأمین آب شرب اهالی بوده است.در۳۰ سال گذشته به منظور تفکیک آب شرب وشستشو،مظهر قنات از دو قسمت تشکیل شده بود قسمت بالایی مخصوص استفاده برداشت آب شرب وقسمت پایین مخصوص شستشو ظروف و البسه ولی با ایجاد شبکه آب شرب مالکان تصمیم گرفتند مظهرقنات تجمیع شود. با توجه به درخواستهای مکرر اهالی و پشتیبانی مالی موسسات بنی هاشم با تخصیص مبلغ (۴۵٫۰۰۰٫۰۰۰ ریال) شهریور سال ۱۳۹۳ اقدام به بهسازی مظهر قنات گردید.

موقعیت جغرافیایی قنات سرآومنده

این قنات در خراسان رضوی شهرستان جوین روستای برغمد واقع شده و موقعیت این قنات در پایین روستای برغمد در کنار مسجد صاحب الزمان و میدان تعزیه حسینیه سید الشهدا می باشد که یکی از قدیمی ترین قنات های روستای برغمد بوده و اکثر مردم روستای برغمد از این قنات خاطرات به یادماندنی و جالبی دارند این قنات هم اکنون فعال بوده و از فشار آب خوبی برخوردار است که مسیرخروجی این قنات به زمین های زراعتی پایین برغمد متصل می شود و زمین های کشاورزی پایین ده از وجود این قنات سیرآب می شوند.

محصولات درختی قنات سرآومنده

یکی از محصولات درختی این قنات درختان گردو می باشد ، درختان گردو چون به آب نیاز دارند اکثرا در مناطقی که چشمه و قناتی باشد به خوبی رشد کرده و محصول پرباری می دهند از این رو کشاورزان و مزرعه داران پایین ده برغمد هم به کاشتن درختان گردو روی آورده و به کاشتن این محصول پرداختند که برداشت خوبی هم از این محصول به دست آوردند و جزو محصولات اصلی درختان در اطراف این قنات همین درختان گردو می باشد.

از محصولات درختی پرطرفدار و جذاب این قنات می توان به درختان گوجه سبزی اشاره نمود که کشاورزان این منطقه با کاشت و برداشت این محصول ترش در فصل بهار و اضافه کردن این محصول در خورشت ها و غذاهای محلی طعم غذا ها را بی نهایت خوشمزه می کنند. در ضمن از این محصول لواشک های خوش طعم و خوشمزه درست می شود.

محصولات دیگری از جمله انجیر ، شاتوت ، توت ، انار ، گلابی و … در کنار این قنات وجود دارد که اکثر اهالی روستای برغمد از این محصولات انواع مرباجات و ترشیجات درست می کنند.

محصولات کِشتی مزارع این قنات

این قنات محصولات کِشتی زیادی از جمله هندوانه آبی ، نخود ، لوبیا ،گوجه فرنگی می باشد. این محصولات جزو محصولات اصلی مزرعه های اطراف این قنات می باشد در صورتی که محصولات زیاد دیگری هم کِشت می شود.

ویژگی های این قنات

این قنات یکی از قدیمی ترین قنات های برغمد بوده و یکی از ویژگی های اصلی این قنات دسترسی مردم روستای برغمد به این قنات می باشد چون در خود روستا واقع شده و در قدیم الایام مردم روستا برای برداشت آب از این قنات استفاده می کردند و همین باعث شده که اکثر مردم روستا خاطرات جالبی با این قنات داشته باشند.

قنات اژگاه (عیدگاه):

این قنات از  ۱۰ الی ۱۵ کاریز چاه به وجود آمده که از بالای زمین های زراعتی بودجی شروع شده و تا جاده برغمد ادامه پیدا می کند در این میان از عبور کردن چندین باغ (باغ های رضا حاج کاظم برغمدی ،اصغر محمد مهدی ،حاج علی حاج رضا برغمدی ،عبور کرده و مسیر خروجی را پیدا می کند و بعد از خروج از باغ ها به استخر اژگاه اضافه شده تا برای کشاورزان به صورت ساعتی از آب این قنات برای مصارف کشاورزی استفاده شود. آب اژگاه آبرسانی منطقه جنوب غربی تا شمال غربی برغمد را آبرسانی می کند.

موقعیت جغرافیای قنات اژگاه

درباره روستای برغمد جنوب این قنات به زمین های بالای ده ختم می شود و زمین های جنوبی هم از آب این قنات سیرآب می شوند شمال این قنات هم کلاته شیبیشو می باشد که در قدیم الایام در همین منطقه قناتی بود که خشک شده است. غرب این قنات هم روستای شمس آباد می باشد و شرق این قنات هم روستای جمال آباد و میان آباد می باشد. مالکین قدیم و جدید قنات اژگاه عبارتند از : حاج علی حاج کاظم برغمدی ، عباس کله برغمدی ، حسین حاج عابدی ، حاج عباس کربلای غلام ، حاج فرج (سلمان و استاد رضا برغمدی)، حاج سید حسین برغمدی ، حاج سید اسماعیل برغمدی ، حاج سید حبیب برغمدی

قنات ازقند پایین:

این قنات شهرت زیادی در روستای برغمد داشته و قدیمی های روستای برغمد خاطرات خوب و ماندگاری از این قنات دارند در سال های قبل همایش پیاده روی در روستای برغمد در مسیر  خاکی و زمین های زراعتی کشاورزان بود که منتهی به این قنات بسیار زیبا ختم می شد ، این قنات چند سالی به علت خشکسالی به مرور زمان کم آب شده بود که در پی بارش های رحمت الهی در سال اخیر این قنات دوباره احیاء و همه مالکین این قنات و مردم روستای برغمد را خوشحال کرد.

یکی از ویژگی های بارز این قنات درخت چنار چند صد ساله است که در مظهر قنات وجود دارد و زیبایی این قنات را دوچندان می کند در همایش های پیاده روی که هر سال برگزار می شد مقصد پیاده روی همین قنات و درخت چنار معروف بوده که همه اینها از تلاش و زحمات حاج علی برغمدی منشاّ می گیرید چون ایشان برای مکان ها و میراث کهن روستای برغمد ارق خاصی داشته و همین ارج نهادن های ایشان باعث شده که این قنات جزو قنات های اصلی روستای برغمد باشد.

موقعیت جغرافیای قنات ازقند پایین براین اساس است که در شمال این قنات زمین های زراعتی و خود روستای برغمد ، در جنوب هم ازقند بالا و کوه های کمردنگ ، در غرب این قنات زمین های آسیای پهلوون و در شرق این قنات هم کوه های جمال آباد و شُصته خوانی می باشد.

قنات قیتز آباد:

درباره روستای برغمد ، این قنات از از ۱۰ کاریز چاه تشکیل شده که از زمین های ازقند و شُصته خوانی و ال برزا عبور کرده و در نزدیکی دهداری روستای برغمد مسیر خروجی را پیدا می کند. این قنات و قنات اژگاه دو قناتی هستند که مردم جنوب روستای برغمد اکثرا از این دوقنات استفاده می کنند این دو قنات هم از لحاظ کیفیت و هم از لحاظ فشار خروجی آب کیفیت بسیار مطلوبی دارند و اکثر اهالی روستا برای خوردن آب این قنات ها رو بیشتر مورد مصرف قرار می دهند.

موقعیت جغرافیایی این قنات به اینگونه است که غرب این قنات خود روستای برغمد می باشد و قسمت شرق این قنات روستای جمال آباد می باشد. جنوب این قنات زمین های ازقند و قنات شُصته خوانی می باشد وشمال این قنات کلاته و زمین های زراعتی سمت شرق روستای برغمد می باشد. در مظهر این قنات درختان چنار زیادی وجود دارد که زیبایی این منطقه را دوچندان می کند.

 

گیاهان خاص روستای برغمد

درباره روستای برغمد اینکه گیاهان بسیار ارزشمندی داشته که در اینجا به تعدادی از آن گیاهان اشاره میکنیم:

رویش گیاهانی که از لحاظ دارویی خواص زیادی دارند در روستای برغمد به وفور یافت می شوند

این گیاهان عبارتند از : اجار ، گیج ریج ، سیخو ، سمبه لک لک ، ریشه بوز ، کمای ، اورونچه ، شترره ، پینه  می باشد که هر کدام خواص دارویی و درمانی و یا عطراگین غذاها و نان هایی که درست می کنند تاثیر به سزایی دارد.

غذاهای محلی روستاهای برغمد

درباره روستای برغمد اینکه دارای تنوغ غذایی بسیار زیادی است که غذاهای محلی روستا بسیار خوشمزه می باشد که به چند غذای محبوب مردم روستا اشاره میکنیم:

علف جوشیه : گیاهانی که اکثر برغمدی ها برآن دسترسی دارند و در بالا ذکر شده در درست کردن این نوع غذا تاثیر به سزایی دارد که با جوشاندن این گیاهان و قاطی کردن تخم مرغ و زرد چوبه هم زده و درست می شود و بسیار خوشمزه می شود.

گورجه جوش : با خورد کردن گوجه ها ، آنها را قرمز کرده به علاوه پیاز داغ ، زردچوبه ، فلفل سیاه  و نمک درست می شود در این غذا بستگی به علاقه افراد دارد بعضی ها سیب زمینی ، تخم مرغ ، رشته آش اضفه می کنند و بعضی ها گوجه جوش را بدون اینها میل می کنند .

آوجیج : یکی از بهترین و پر طرفدارترین غذاهای روستای برغمد می باشد که در این غذا از انواع ادویه جات مانند فلفل سیاه ، پیاز داغ ، زردچوبه ، فلفل قرمز و ادویه گوشت می باشد ، در این غذا قرمه ( گوشت قرمز ) را پخته  و می کوبیم و در غذا اضافه شده و سرخ می کنیم که غذای بسیار خوشمزه و لذیذی می شود.

آش جوشواره (گوشواره) : این آش لذیذ در ایام خاص پخته می شود اکثر مردم روستای برغمد از قدیم الایام در شب چهارشنبه سوری ها پخته می شود چون در هوای سرد زمستان خوردن این غذای اعجاب انگیز بیش از هر غذایی دیگر به دل می نشیند برای درست کردن این غذای لذیذ ابتدا گیاهانی خوش عطر مانند سبست ، گیج ریج یا اجار را ابتدا جوشانده یا و در خمیر قرار می دهند و مانند شکلات درب خمیر را میبندند و آش جوشواره همانند آش دوغ می باشد که به جای دوغ از کمه استفاده می شود ، بعد خمیر ها را در آش ریخته و همانند آش مغزدار میل می کنند.

چل پک : به عنوان یک عصرانه خیلی خوشمزه میتوان استفاده کرد که طرز تهیه آن به این صورت می باشد که خمیر را مانند کلوچه درست کرده و کمی روغن داخل مایتابه میریزیم و چل پک را در تنور میگذاریم تا این عصرانه بسیار لذیذ آماده شود.

نان شیره : یکی از غذاهای بسیار مقوی می باشد که با ریختن روغن درون قابلمه و ریختن شیره انگور درون قابلمه درست می شود بعد از اینکه مقداری سرخ شد با اضافه کردن تخم مرغ به غذا می توان میل کرد باید توجه داشت که این در این غذا با تیلیت کردن نان و اضافه کردن غذا مورد استفاده قرارا می گیرد.

کمه جوش : این غذای بسیار لذیذ و مقوی یکی از پر استفاده ترین غذای برغمدی ها و سبزواری ها و اکثر مناطق ایران و یکی از غذاهای شناخته شده در کل ایران می باشد مواد این غذای بسیار لذیذ عبارتند از آب ، مغز گردو ، نعناع ، پیاز ، گوجه که با داغ کردن این غذا آماده میل کردن می شود با تلیت کردن نان در کمه جوش مورد استفاده قرار می گیرد. این غذا از لحاظ ارزش غذایی با خاویار برابری میکند و هر سه روز یک بار غذای برغمدی های روستای برغمد می باشد به طوری که اعضای خانواده برای اظهار تشکر با گفتن ایم رف غوذا از مادر تشکر بسیار می کنند.

 لبنیات پر اهمیت روستای برغمد

درباره روستای برغمد اینکه لبنیاتی از وجود دام روستا نشینان به دست می آید که شناخته شده ترین آنها کمه هست در اینجا به چند از محصولات لبنی اشاره می کنیم:

کمه : کشک سفتی می باشد که ارزش غذایی بالایی دارد ، بسیار خوشمزه و ترش می باشد و اکثرا به عنوان عصرانه میل می کنند.

 

کره حیوانی : کره گوسفندی و کره گاوی ، این کره ها را صبح ها به عنوان صبحانه در کنار پنیر و شیر میتوان میل کرد به صورتی که وقتی میل می شود تا شب میل به خوردن غذا نداریم.

قیماق : سرشیر یا همان قیماق به عنوان یکی از صبحانه های مقوی محسوب می شود.

شیره انگور : شیره انگور را در زمستان با برف می خورند که اصطلاحا برف و شیره گفته می شود ، شیره انگور به جز اینکه خود ارزش غذایی بالایی دارد می توان با اضافه کردن ارده ارزش غذایی آن را ده برابر کرد و به عنوان یکی از لذیذترین صبحانه ها میل کرد.

ماست محلی : یکی از پر استفاده ترین لبنیات برغمدی ها می باشد به طوری که اینقدر مردم روستای برغمد دوستدار این ماده لبنی هستند وقتی که در یخچال ماست جوق جوق میکند هم مورد استفاده می کنند و در کمه جوش و ماست جوش و دوغ مورد استفاده قرار می دهند.

قبرستان های روستای برغمد

درباره روستای برغمد دو قبرستان وجود دارد قبرستان قدیمی که به اصطلاح قبرستان کهنه گفته می شود در منار مصلی (امام زاده ) برغمد می باشد در روبروی همین قبرستان قبرستانی دیگر وجود دارد که به آن قبرستان نو می گویند.

غسالخانه روستای برغمد هم در کنار مصلی ( امام زاده ) روستای برغمد قرارا دارد.

گونه های زیست محیطی روستای برغمد

درباره روستای برغمد اینکه حیواناتی که در این منطقه زندگی میکنند تنوع بسیاری دارند که چندی از آنان در حال انقراض می باشند:

عریس مار : یکی از قدیمی ترین حیوان روستای برغمد می باشد که اکثرا در بیابان ها و دشت های کنار روستای برغمد یافت می شود این حیوان از جثه بزرگی برخوردار است و شبیه مارمولک خیلی بزرگ می باشد که برای دفاع از خود با زدن دم خود به چیزی یا کسی می خواهد مورد اذیت قرار گیرد از خود دفاع می کند.

چوچوق : همان گنجشک می باشد.

کلاغ قجه : کلاغی بسیار زیبا با دو رنگ سیاه و سفید می باشد که دم بلندی دارد قدیمی های روستا می گفتند وقتی کلاغ قجه اول صبح شروع به خواندن می کند خبر خوبی در راه است ضمنا باید گفت که این کلاغ صدای زیبایی دارد.

کلاغ سوز : این نوغ کلاغ که رنگ خاکستری سبز دارد در حال انقراض می باشد و کم و بیش به ندرت پیدا می شود وقتی این کلاغ پرهای خود را باز می کند سبزی این کلاغ بیشتر نمایان می شود.

خرخدا : همان خر خاکی می باشد که اکثرا در خرابه ها و جاهایی که مورد استفاده قرار نگرفته یا متروکه شده بیشتر پیدا می شود.

هوبوبوب : این حشره که از لحاظ جثه همانند عنکبوت بزرگ می باشد با رفتن در لانه های مورچه آنها را می خورد.

علی کلنگ : مورچه های بزرگی هستند که دست و پای کجی دارند و به همین علت این نام را بر روی این حشره نام گذاری کردند.

موسی کو تقی : یکی از بیشترین موجودات روی کره زمین همین موسی کو تقی ها هستند که هوش کمی دارند و بعضا اتفاقات ناگواری برایشان می افتد ، در شهر ها به اسم های دیگر هم شنیده می شود در تهران یاکریم گفته می شود هر چند در شهر سبزوار هم موسی کو تقی گفته می شود.

علی گوگو : یکی از زیباترین سوسک هایی می باشد که در اواخر تابستان زیاد می شود نام دیگر این سوسک زیبا کفشدوزک می باشد.

کل پسه : یکی از مقاوم ترین و جان سخت ترین سوسک های روستای برغمد می باشد که در زمین های زراعتی بسیار دیده می شود این سوسک به قدری جان سخت است که هر چه با بیل بر سرش بزنی دوباره جان گرفته و شروع به راه رفتن می کند.

شانه به سر : یکی از پرندگان بسیار زیبای روستا میباشد که اسم دیگرش هدهد می باشد ، صدای زیبای دارد و به ندرت یافت می­شود.

گال : همان عنکبوت می باشد که اکثرا در گوشه های دیوار های خانه جا پیدا کرده و خانه درست می کند گال همزمان با نزدیک شدن به عید و خانه تکانی رو به نابودی می رود چون که اکثر مردم روستا در ایام نزدیک به عید شروع به تمیز کردن خانه ها می کنند.

اصطلاحات و کلمات شیرین و پر استفاده مردم روستای برغمد

رزینه = راه پله                                           پال پال = جستجو کردن             عل لتو = فردی که بسیار دچار بیماری می شود

بشله = داس                                              الیج = لگد زدن                            فاش = فحش

لته = پارچه                                               اَف تاو = آفتاب                           کال = نرسیده

دیفال = دیوار                                               اَلو = شعله آتش                     قاشق کش = زیاد برداشتن چیزی هنگام غذا

بته = بده                                                    باگرِز = فرار کن                        قبرغه = دنده

شونی = کهنه بچه                                          بّل بّل = سو سو                     کلف  =  دهان

کوش تق تقو = کفش پاشنه بلند                         پِلّشت = کثیف                      گاشه = گوشه

بَلک = برگ                                                پاش مته = به هم نریز                  گرمیشت = مشت محکم

کوچیسگ = توله سگ                                چیشم آله = چشم غره ، اخم            گندونای = تره

بِدررا = برو کنار                                           ترز و برز = تیز و بز ، زرنگ                گیله = گله گوسفند

فارو = جارو کن                                   جوق جوق = حباب های روی ماست           لِر = ریختن آب دهان

فابر = تاید                                                   چینگ = نوک پرندگان                     لّولّو = حرف بیهوده

چروا = الاغ                                                 حمال = الان                               لفچ و لیس = لب و لوچه خیس

دٌوول = سطل                                                 خاو گوشی = سیلی                        مار = مادر

دِلنگو = آویزان                                              خوردی = کوچک                      نشوی = کسی که به نظافت اهمیت نمی دهد

مٌجمعه = سینی بزرگ                                     خشله = سریع                           نمن آو = نمناک

نٌس = بینی                                                    خونوک = لوس                       وادریه = پاره شده

خِل نٌس = محتویات داخل بینی                             دیشنه = دیشب                     نمره = حمام کوچک

مَ = بگیر                                                          دیگزی = نیش زد                       چاک = پاره

سارُق = بقچه                                                 ریجه = طناب                             تُمّنّه = سوزن بزرگ

علی گو = آلو                                                زاچ = زن زائو                              لیشی = گوجه سبز

ممیز = کشمش                                             زنگیچه = آرنج                           کووند = خربزه نرسیده

کلکورتک = برآمدگی زیر گلو                           شپات = سیلی محکم                     اِخ کوک = چاقاله بادوم

جزغاله = دنبه سرخ شده                                 شمال = نسیم خنک                     خَسم = گرفتگی راه گلو

 

>> امیدواریم از خواندن این صفحه لذت برده باشید… <<